Aan iedereen die gereageerd heeft,
Eerst wil ik iedereen bedanken voor de informatie over de familie(naam) Croddebosch. Vooral de bevindingen van Jacqueline zien er veelbelovend uit.
Voorts wil ik enkele vragen beantwoorden.
Ik ben werkzaam in het historisch archief van de gemeente het Bildt en heb jaren geleden al eens een poging ondernomen om een stamboom van de Krottjes te maken. Sinds een paar jaar verrichten twee 'sneupers' onderzoek naar de familie Bosje. Wij kwamen er achter dat de naam Bosje voortkomt uit de familienaam Krottje (hetgeen met een DNA-test is bewezen). Gedrie-en zijn we nu bezig om alle Krottjes voor eens en voor altijd in beeld te brengen.
De 'oudste' Bosje die wij tegenkomen, is Hendrik Dirks Bosje. Hij wordt met naam en toenaam genoemd in een rekeningboek van de kerk- en armvoogden van St.-Annaparochie. Hij is een zoon van Dirck Gerrijts Krottje en Neeltje Tjaerdts. Let op! Ik noem Dirck Gerrijts niet Krottje; hij heette echt zo. Hij komt voor in de boeken met de familienaam Krottje. De naam Krottje is ouder dan wij denken. Ik citeer nu uit de bevindingen van de twee sneupers:
1 Hendrik Dirks Bosje, zoon van Dirk Gerrits Krottje en Neeltje Tjaerds. Hij is gedoopt op 30 november 1711 in St.-Annaparochie. Hendrik is overleden vóór 23 mei 1753 te St.-Annaparochie, ten hoogste 41 jaar oud. Hendrik trouwde, 28 jaar oud, op 31 januari 1740 in St.-Annaparochie met Japke Dirks. Japke is een dochter van Dirk Pytters en Tææd Jacobs. Japke is gedoopt op 4 april 1717 te Vrouwenparochie en overleden vóór 23 mei 1753 te St.-Annaparochie.
Kinderen van Hendrik en Japke:
1 Dirk Hendriks de grote Bosje, gedoopt op 9 april 1741 in St.-Annaparochie
2 Neeltje Hendriks Bosje, gedoopt op 8 juli 1742 in St.-Annaparochie
3 Dirk Hendriks de kleine Bosje, gedoopt op 30 augustus 1744 in St.-Annaparochie
4 Teetske Hendriks Bosje, gedoopt op 23 april 1747 in St.-Annaparochie en overleden vóór 23 mei 1753
5 Tjeerd Hendriks Bosje, gedoopt op 13 april 1749 in St.-Annaparochie
6 Pijtter Hendriks Bosje, gedoopt op 6 juni 1751 in St.-Annaparochie
1.1 Dirk Hendriks de groote Bosje is overleden na 7 januari 1782, minstens 40 jaar oud. Dirk trouwde, 30 jaar oud, op 11 augustus 1771 in St.-Annaparochie met Pietje Jans Boetser. Pietje is geboren in St.-Annaparochie.
Kinderen van Dirk en Pietje: Jan, Hindrik en Japke.
1.3 Dirk Hendriks de kleine Bosje is gedoopt op 30 augustus 1744 in St.-Annaparochie. Dirk is overleden vóór zondag 19 mei 1805, ten hoogste 61 jaar oud. Dirk trouwde, 28 of 29 jaar oud, op 10 oktober 1773 in Vrouwenparochie met Ee(l)k(j)e Gerbens (Eeke) Heslinga, 26 of 27 jaar oud. Eeke is geboren in 1746 in Vrouwenparochie. Eeke is overleden op 4 oktober 1824 op het Bildt, 77 of 78 jaar oud. Kind van Dirk en Eeke: Hendrik.
1.1.2 Hindrik Dirks Bosje is geboren op 22 maart 1780 in St.-Annaparochie, zoon van Dirk Hendriks de groote Bosje en Pietje Jans Boetser. Hij is gedoopt op 23 april 1780 in St.-Annaparochie. Hindrik is overleden op 25 juni 1809 in St.-Annaparochie, 29 jaar oud. Hindrik trouwde, 22 jaar oud, op 9 januari 1803 in St.-Annaparochie met Trijntje Freerks, 29 jaar oud. Trijntje is geboren op 20 september 1773 in St.-Annaparochie, dochter van Freerk Meinderts en Jannigje Alberts. Trijntje is overleden op 9 oktober 1812 in St.-Annaparochie, 39 jaar oud. Kinderen uit dit huwelijk: Dirk, Jannigje en Jannigje.
1.3.1 Hendrik Dirks Bosje is geboren op 3 december 1774 in Vrouwenparochie, zoon van Dirk Hendriks de kleine Bosje en Ee(l)k(j)e Gerbens (Eeke) Heslinga. Hij is gedoopt op 1 januari 1775 in Vrouwenparochie. Hendrik is overleden op 2 maart 1834 in Het Bildt, 59 jaar oud. Hendrik trouwde, 21 jaar oud, op 25 september 1796 in St.-Annaparochie met Beatrix Dirks (Beater (Ja(a)ter(tje))) Gorter, 18 jaar oud. Beater (Ja(a)ter(tje)) is geboren op 20 september 1778, dochter van Dirk Jentjes en Dirkje Jentjes?. Zij is gedoopt in Oudebildtzijl. Beater (Ja(a)ter(tje)) is overleden op 10 januari 1836 op het Bildt, 57 jaar oud.
Kinderen van Hendrik en Beater (Ja(a)ter(tje)): Dirk, Gerben, Jentje, Eelke, Klaas, Eeke en Dirkje.
De termen 'de grote' en 'de kleine' trof ik aan in de hypotheek- en de proclamatieboeken van het Bildt. Ze werden gebruikt om onderscheid te maken tussen de beide broers die beiden Dirk Hendriks Bosje heetten.
Er was nog een vraag over Hendrik Gerrits Bosje die 19 december 1762 te St.-Annaparochie trouwt met Haebeltje Alberts. Hij is een zoon van Wijtske Dirks Krottje/Bosje die in 1731 trouwde met Gerrit Wopkes. Kennelijk tooide Wijtske, een dochter van Dirck Gerrijts Krottje en Neeltie Tjaerdts, zich ook met de toenaam Bosje en gaf zo die naam door aan haar zoon Hendrik.
In het artikel in de Leeuwarder Courant (waarvoor ik de informatie verstrekt heb) stond onterecht vermeld dat Dirk Hendriks Bosje de grote en Dirk Hendriks Bosje de kleine beiden in 1811 de naam Bosje aannamen. Dat is dus niet waar. Nazaten van de grote en de kleine deden dat.
Tot zover de Bosjes.
Nu de Krottjes. Ik geef eerst een overzicht van bronnen waarin de familienaam Croddebosch, Crodde, Krod, Krotte, Krottie voorkomt.
1) Kaart van koster-schoolmeester Jan Jansz uit 1570 vermeldt Croddebosch als pachter van een boerderij op het Bildt, nabij Beetgum.
Dus: naam komt voor op het Bildt!
2) Authorisatieboek nr. 111, 14 mrt 1614: kinderen = Reijner Claes 5 jr; Stijn Claes 3 jr; Marijchie Claes 1 jr; vader = Claes Reijnders i.l.e.; moeder = Jelle Stevens i.l. e.; R = Gerrijt Pijters, zwager van Claes Reijnders, oom van de kinderen; R = Dirck Wijbrants idem; R = Cornelis Cornelis Crod, idem; cur = Dirck Stevens, oom, cur bon v + m + gm/goed; cur = Ijsbrant Reijners, oom v/z, idem.
Ik link de naam Crod in 1614 met Croddebosch in 1646 en 1656, omdat de genoemde Reijner Claes in 1614 en Reijner Clazen in 1646 een en dezelfde persoon zijn.
Omdat Cornelis Cornelis Crod daardoor gehuwd moet zijn met een dochter van ene Reijnder, komt de voornaam Reijn (Reijner, Reijnder) de familie binnenstappen.
3) Recesboeken, 1644: Reijner Cornelis Crod = huurder van een huis op het Bildt.
Zie hieronder bij 5).
4) Authorisatieboeken nr. 625, 11 nov 1646: kinderen = Lenaert Aebis 16 jr; Martie Abbis 14 jr; Aertie Abbis in 12e jaar; P = Lenert Cornelis Croddebosch, oom; cur = Pijtter Lous beh oom, cur pg.
En authorisatieboeken nr. 626, 11 nov 1646: moeder = Trijntie Sijbrens (overleden); kinderen uit 1e huwelijk: Lenert Aebis (16 jaar), Maertie Aebis (14 jaar) en Aertie Aebis (in 12e jaar); Reijner Clazen = requirant en 2e man van Trijntie Sijbrens; curators = Pijtter Lenerts en Lenert Croddebosch.
Lenert Cornelis Croddebosch is oom van de kinderen van ene Abe. Omdat er in 1669 een huis te Harlingen wordt verkocht door ene Lenert Abes Croddebosch, veronderstel ik dat Lenert Cornelis Croddebosch oom is, omdat hij de broer is van Abe.
5) Recesboeken, 1650: Reijner Cornelis Crod wordt genoemd in een rechtzaak van het Bildtse nedergerecht.
Reijner Cornelis Crod past in het plaatje van Lenert Cornelis Croddebos en Abe Cornelis.
6) Authorisatieboeken nr. 711, 15 jul 1656:
Requirant = Maek Lous weduwe Wijtse A, tante van weeskinderen; X = Wijtse Alberts, overleden; Kinderen = Lourens Pijters 8 jaar, Maerie Pijters 14 jaar; vader = Pijter Lourens overleden; moeder = Geertie Sibrens; cur = Lenert Cornelis Croddebosch, vroedschap Harlingen, cur pg.
6) Reces 1663: Gerrit Krottie wordt genoemd.
Gerrijt Jansen wordt genoemd in rekeningboeken van kerk- en armvoogden St.Ap: 9 juni 1727: Dito bet: aan Gerrijt Jansen Krottie 2 gls: 11 strs ter kost van Wijtske Jans kleinkint. Het lijkt erop dat hier de grootvader Gerrit Jans Krottje wordt bedoeld. Wijtske Jans is een kind van Jan Gerrijts Krodde.
7) Op internet gevonden: Lenert Abes Croddebos verkoopt in 1669 een huis te Harlingen.
Huwelijksboeken het Bildt: Cornelis Reijns Crod x 1694 St.-Jacobiparochie Frouckje Gerrijts.
9) 1708: Dirck Gerrijts Krottie woont op de brede kant van de Warmoesstraat, St.-Annaparochie.
10) Hypotheekboeken 1716: in de jaren 1715-1716 koopt Dirck Krotje te St.-Annaparochie een os, schapen, hennen en een haan bij boelgoeden.
11) Hypotheekboeken: 30 maart 1716: het huis van Hendrick Gerrits Krottje vererft op zijn broer Dirck Gerrits Krottje.
12) Weesboeken 1727: ene Gerrit Cornelis Krottie wordt genoemd.
13) Rekeningboeken kerk- en armvoogden St.-Annaparochie, 1746: Hendrik Dirks wordt Bosje genoemd.
14) Rekeningboeken kerk- en armvoogden St.-Annaparochie, juni 1747: er is sprake van een erfenis van Reinder Cornelis Krottje.
DIRCK GERRIJTS KROTTJE
zoon van Gerrijt Jansen Krottie en Wijtske? …
d 19 maart 1677 St.-Annaparochie
†januari 1724 St.-Annaparochie
x 9 mei 1697 St.-Annaparochie
NEELTIE TJAERDTS
mogelijke dochter van Tjaerd Douwes en Dirckie Dirks
* …
†20 jul 1726 St.-Annaparochie
uit dit huwelijk:
1. Gerrijt Dirx Krottje, d 1 mei 1698 St.-Annaparochie
2. Dirkje, d 31 juli 1701 St.-Annaparochie
3. Dirkje, d 18 februari 1703 St.-Annaparochie
4. Tjeerd, d 1 maart 1705 St.-Annaparochie
5. Wijtske Bosje, d 23 januari 1707 St.-Annaparochie
6. Hendrik Dirks Bosje, d 30 november 1711 St.-Annaparochie
Het is zeker dat Dirck twee broers had (Jan Gerrijts Krodde en Hendrick Gerrijts Krottie). Een derde broer (ook Jan!) is nog onzeker. Ze zijn zonen van Gerrijt Jansen Krotte. Hij schijnt twee keer getrouwd geweest te zijn. Het eerste huwelijk is onbekend omdat die in de periode 1660-1679 ontbreken. Hij is daarna waarschijnlijk getrouwd met ene Wijtske (omdat zowel zoon Jan Gerrijts Krodde als Dirck Gerrijts Krottie een dochter Wijtske laten dopen.
Van de vader van Gerrijt Jansen Krotte ontbreekt tot nog toe elk spoor. Maar deze Jan kan Jan Reijners zijn, die genoemd wordt in de authorisatieboeken van het Bildt en Jan Reijners zou dan een zoon kunnen zijn van Reijner Cornelis Crod, die genoemd wordt in de Bildtse recesboeken (zie hierboven).
De informatie voor 1650 is bij lange na niet compleet, maar de speurtocht gaat verder en het feit dat de voorvaderen van Dirck Gerrijts de familienaam Krotte, Crodde, Croddebosch gebruikten, geeft ons moed dat we ooit de zaak zullen klaren.
Douwe Zwart