ex charita

specifieke vragen en opmerkingen over de databases "dopen voor 1811" en "begraven voor 1811"
Gesloten
Gebruikersavatar
embe
Berichten: 3207
Lid geworden op: dinsdag 11 jul 2006 9:37 am
Locatie: Huizen

ex charita

Bericht door embe » vrijdag 21 mar 2008 4:48 pm

weet iemand wat "ex charita" betekent bij deze doop en/of op wie dat slaat?
Doniawerstal, dopen, doopjaar 1722
Dopeling: Hiltie
Gedoopt op 25 september 1722
Dochter van Sieberen Sieberens en Feyck Goreels
Aanwezig: Hilkie Wiebrings

Opm.: ex charita

Bron:
Collectie Doop-, Trouw-, Begraaf- en Lidmaatboeken (DTBL)
R.K. par. Op de Heide, St. Nicolaasga, doop 1715-1812
Inventarisnr. : 223
groetjes,
margo

Gebruikersavatar
Tjerk Tigchelaar
Berichten: 566
Lid geworden op: vrijdag 2 dec 2005 3:29 pm
Locatie: Veenendaal
Contacteer:

Bericht door Tjerk Tigchelaar » zaterdag 22 mar 2008 11:34 am

Hallo Margo,

Kennelijk ontgaat jouw bericht de echte Latinisten onder ons dus ik doe een klein gokje. Charitas is/was (weet ik even niet) een R.K. liefdadige instelling. Het lijkt me dus niet verkeerd te veronderstellen dat ex charita iets betekent als "uit liefdadigheid". Vergelijk met "gealimenteerd" in Ned. Herv. kringen maar........... ik geef hem onmiddelijk voor een betere.

Groeten,
Tjerk Tigchelaar

Sible Hettinga
Berichten: 226
Lid geworden op: zondag 22 jan 2006 4:17 pm
Locatie: Harlingen

Ex charita.

Bericht door Sible Hettinga » zaterdag 22 mar 2008 4:53 pm

Beste Margo en Tjerk,

Ik kan me helemaal vinden in de vertaling van Tjerk, blijft de vraag op wie het slaat, maar dat moet uit het origineel blijken. Een kopietje bestellen dus Margo.

Het was (is) in de r.k. kerk gebruikelijk dat er stipendia (vergoedingen) werden (worden) betaald voor verleende diensten, zoals het laten lezen van H.H. Missen. Ook bij huwelijken en begrafenissen was dat gebruikelijk en dus zal het ook bij dopen wel zo geweest zijn. Zoals bij alles vroeger kende ook de kerk klassen. Je kon dus een eerste, tweede of derde klas huwelijk of begrafenis krijgen. Bij eerste klas werden alle toeters en bellen uit de kast gehaald, een koor, zilveren kandelaars en rode lopers. Bij de derde klas werd volstaan met de noodzakelijke ceremonieën.

In het onderhavige geval zou het dus kunnen zijn dat de pastoor uit vrijgevigheid heeft gedoopt, maar dat lijkt mij onwaarschijnlijk, want ook dopelingen met ouders zonder geld moeten gedoopt worden, dat is een plicht van de pastoor. Het lijkt mij dus eerder op de meter te slaan. De peter of meter neemt door het peter- of meterschap de verplichting op zich voor de dopeling te zorgen wanneer de ouders daartoe niet in staat mochten zijn of overleden waren, in het bijzonder moest hij of zij natuurlijk voor een goede r.k. opvoeding zorgdragen. Deze verplichting geldt in de eerste plaats de familie, ook in het burgerlijk recht is dat het geval, ouders zijn verplicht voor hun kinderen te zorgen en (gewezen) echtelieden voor elkaar, maar vroeger was ook wettelijk vastgelegd dat kinderen voor hun ouders moesten zorgen wanneer die daartoe zelf niet in staat waren. Wanneer dus een niet verwant de plicht voorvloeiende uit het peter- of meterschap op zich neemt dan kan hij of zij dat uit vrijgevigheid doen, immers die persoon is daartoe niet verplicht.

De groetenis,
Sible.

Gebruikersavatar
embe
Berichten: 3207
Lid geworden op: dinsdag 11 jul 2006 9:37 am
Locatie: Huizen

Bericht door embe » zondag 23 mar 2008 4:39 pm

Dank jullie wel Tjerk en Sible voor de uitleg,
Dit is trouwens de enige keer dat 'ex charita' voorkomt in dopen, trouwen en begraven van Tresoar.
Heb een kopie vd doop op mijn bestellijstje gezet. Zal het binnenkort opsturen naar Friesland.

Ik heb geen idee wie Hilkie Wiebrings is. De enige die ik kon vinden was:
Doniawerstal, huwelijken 1628
Vermelding: Bevestiging huwelijk op 1 mei 1628
Man : Jelle Johannis afkomstig van Ouwsterhaule
Vrouw : Hijlck Wijbrensdr afkomstig van Ouwsterhaule
Bron:
Collectie Doop-, Trouw-, Begraaf- en Lidmatenboeken(DTBL)
Trouwregister Gerecht Doniawerstal 1601-1632
Inventarisnr.: 207
Sible, heb jij dit echtpaar misschien in jouw bestand? Met evt. nakomelingen?

Groetjes,
margo

Sible Hettinga
Berichten: 226
Lid geworden op: zondag 22 jan 2006 4:17 pm
Locatie: Harlingen

Ex charita.

Bericht door Sible Hettinga » maandag 24 mar 2008 1:38 am

Beste Margo,

De echtelieden Jelle Johannes en Hylkje Wybrens heb ik niet in mijn bestand.

Hylkje Wybrens, de doopgetuige uit 1722, zou een zuster kunnen zijn van mijn voormoeder Waltje Wybrens (zie mijn kwartierstaat nummer 505 en GJ 1999: Kwartierstaat van Bote Flapper, blz. 162 en 169). GJ 1999 geeft alleen een broer Douwe voor Waltje, op grond waarvan wordt niet duidelijk.

In het doopboek van Op de Heide wordt het partronym van Waltje geschreven als: Wieberings, Wyberings, Wyberens en Wieberinks.

De groetenis,
Sible.

Gesloten